| Tảo hôn-tình trạng lấy vợ, lấy chồng tuổi vị thành niên-tuy từ lâu đã không còn phổ biến nhưng cũng không lấy gì làm lạ ở Kon Tum, mảnh đất cực Bắc Tây Nguyên với trên 53% dân số là đồng bào các dân tộc thiểu số đang sinh sống... Những đôi vợ chồng tuổi 15...
Theo chân chị Y Pheng-Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Rờ Kơi (huyện Sa Thầy-Kon Tum) chúng tôi đến làng Rờ Kơi để “mục sở thị” những cặp vợ chồng “thuộc diện tảo hôn”. Y Ă-một cô gái mới sinh năm 1991 nhưng “cưới chồng” đã được mấy tháng rồi. Còn chị của Y Ă là Y Hàng (SN 1982) nhưng đã có con đầu năm nay 8 tuổi (tức có chồng lúc 16 tuổi). Chị Y pheng nói: “Tính cả vợ chồng, con cái của Y Hàng nữa thì nhà nó có đến 10 miệng ăn, nhưng chỉ có ba sào đất rẫy trồng mỳ (sắn)... nên cứ thiếu đói quanh năm”. Cạnh nhà Y Ă là gia đình của Y Đương cũng “bắt” chồng khá sớm, từ năm 15 tuổi. Y Đương sinh năm 1986, học chưa xong lớp 4 thì bỏ học lấy chồng, con gái của Y Đương nay đã tròn 2 tuổi. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, thôn này gần đây có đến 5 cô gái lấy chồng ở tuổi vị thành niên. Đó là Y Ă, Y Trà (SN 1991), Y Đĩa, Y Thơk (SN 1992) và Y Đuôi (SN 1993). Cô lớn nhất cưới chồng khi tròn 16 tuổi, còn cô nhỏ nhất khi vừa bước sang tuổi 14. Tất cả đều bỏ học ở lớp 4 lớp 5, cũng có cô theo được đến lớp 7 nhưng chỉ học được vài hôm rồi cũng theo bạn đi “bắt chồng”. Anh A Bier-cán bộ phụ trách công tác Dân số-Kế hoạch hoá gia đình của xã Rờ Kơi-nói: “Ngoài 5 cô ở làng Rờ Kơi, còn có 4 trường hợp tảo hôn nữa ở làng Đăk Đê: là Y Be, Y Lan, Y Ngu và Y Nê”. Anh còn cho biết thêm: Toàn xã Rờ Kơi hiện có hơn 20 trường hợp “bắt chồng” ở độ tuổi từ 17 trở xuống.
Không riêng gì ở Rờ Kơi, mà các xã lân cận khác của huyện Sa Thầy như Ya Ly, Ya Tăng, Mo Ray, Ya Xiar... cũng đều xảy ra tình trạng trên.
Giải pháp cho vấn đề tảo hôn ?
Tôi hỏi chị Y Pheng: Lúc họ cưới nhau chính quyền địa phương có biết không? Chị nói: Lúc cưới, họ không những không giấu mà còn mời cả cán bộ xã, thôn đến dự (!). Nhưng đến lúc ấy thì sự việc đã rồi, vì họ có đi đăng ký kết hôn đâu mà biết.
Tất cả các trường hợp tảo hôn mà chúng tôi gặp khi được hỏi vì sao lấy chồng sớm, họ đều tỏ vẻ e thẹn (có người còn xấu hổ) và họ đều có điểm chung giống nhau là không biết tác hại của việc kết hôn sớm, sinh con ở tuổi vị thành niên là rất nguy hiểm(?!). Còn lý do mà anh A Bier-cán bộ phụ trách dân số xã đưa ra là: “Chúng nó đua nhau “bắt” chồng để được bố mẹ chia đất cho” thực chất chỉ xảy ra ở một vài gia đình thôi, còn thì hầu hết các gia đình “tảo hôn” đều rất khó khăn. Nhiều gia đình còn ở chung trong ngôi nhà chật hẹp. Như gia đình Y Ă cả thảy 10 người đều sống chung trong nhà, lại quanh năm thiếu đói. Còn gia đình Y Đương thì không có ruộng, chỉ có một ít đất đồi trồng mỳ, ăn ngày nào lo ngày đó... Theo số liệu thống kê của UBND xã Rờ Kơi. Toàn xã có 740 hộ, nhưng đến nay có đến 426 hộ nghèo (chiếm 57,56%). Phần lớn các đối tượng nghèo đều do nguyên nhân chính là có gia đình sớm, sinh đẻ không kế hoạch, ngoài ra còn do bệnh tật, ốm đau... do ăn uống không đảm bảo, nuôi dạy chưa tốt, một số còn quan niệm “trời sinh voi, trời sinh cỏ”...
Thống kê của Uỷ ban Dân số-Gia đình và Trẻ em tỉnh Kon Tum: Trong 333 đối tượng được khảo sát có 269 đối tượng tảo hôn, chiếm 80,78%; trong 269 đối tượng tảo hôn thì nữ chiếm 76,95%, nam chiếm 23,05%. Trong số 333 đối tượng được hỏi thì có 156 người (chiếm 46,84%) không biết Luật Hôn nhân và gia đình, không biết qui định tuổi của nam và nữ là bao nhiêu thì được phép kết hôn. Trong số 333 người được hỏi thì có đến 93,39% lấy nhau do tự nguyện, 193 người chưa đăng ký kết hôn tại xã, phường, thị trấn. Qua đây cho thấy việc tảo hôn ở Kon Tum là do các em bỏ học sớm, thiếu kiến thức về chăm sóc sức khoẻ vị thành niên, chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đăng ký kết hôn; việc truyền thông, giáo dục pháp luật liên quan đến hôn nhân chưa mang lại hiệu quả như mong đợi.
Thuỷ Lộc |
)
DB điện thoại nội bộ
Thư viện điện tử