Dân tộc Rơ-măm có khoảng 230 người, cư trú ở làng Le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum. Tiếng Rơ-măm thuộc nhóm ngôn ngữ Môn -Khmer.
 Những ngôi nhà của người Rơ măm
|
Người Rơ-măm sinh sống chủ yếu bằng nghề làm rẫy, lúa nếp là lương thực chủ yếu. Khi gieo trồng, đàn ông dùng hai gậy nhọn chọc lỗ, đàn bà theo sau bỏ hạt và lấp đất, săn bắt và hái lượm vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế. Trong số các nghề phụ gia đình, nghề dệt vải phát triển nhất, nhưng ngày nay đã suy giảm vì đồng bào đã quen dùng các loại vải công nghiệp và quần áo may sẵn bán trên thị trường.
Phụ nữ Rơ-măm thường mặc váy quấn và áo cộc tay. Váy thường là một tấm vải mộc không có hoa văn trang trí va chỉ che xuống qua gối một chút. Đàn ông đóng khố, vạt trước buông gần tới đầu gối, vạt sau dài tới ống chân. Người Rơ-măm có tục "cà răng, căng tai". Đến tuổi trưởng thanh, trai gái đều cưa cụt 4 hay 6 răng cửa hàm trên. Hiện nay lớp trẻ bỏ phong tục này. Phụ nữ thícch đeo khuyên, hoa tai, vòng tay va đeo những chuỗi cườm ở cổ.
Đơn vị cư trú của người Rơ-măm là đê (làng), đứng đầu là một già làng trưởng bản do dân tín nhiệm. Làng Le của người Rơ-măm nay chỉ còn khoảng 10 ngôi nhà ở, có cả nhà rông. Mỗi nhà có từ 10 đến 20 người gốm các thế hệ có quan hệ thân thuộc với nhau. Các cặp vợ chồng dù sống chung dưới một mái nha, nhưng đã độc lập với nhau về kinh tế. Nhà ở đều có hanh lang ở chính giữa, chạy suốt chiều dài sàn, ở trung tâm nhà có một gian rộng là nơi tiếp khách và diễn ra các sinh hoạt văn hóa nói chung của cả gia đình.

|

|
Con em người Rơ măm đã biết chữ |
Người Rơ măm |
Việc cưới xin của gia đình Rơ-măm gồm hai bước chính: ăn hỏi và lễ cưới. Sau lễ cưới vài ba ngay, vợ chồng có thể bỏ nhau, nhưng khi đã sống với nhau lâu hơn họ không bỏ nhau.
Khi có người chết, việc mai táng được tiến hành sau 1-2 ngày. Nghĩa địa nằm về phía tây của làng, các ngôi mộ được sắp xếp có trật tự, khi chôn, tránh để người dưới mộ "nhìn" về phía làng. Người Rơ-măm không bao giờ làm nghĩa địa phía đông vì sợ cái chết sẽ "đi" qua làng như hướng đi của mặt trời.
Tín ngưỡng dân gian của người Rơ-măm chủ yếu liên quan đến nghề làm rẫy, trồng lúa. Các nghi thức cúng lễ trong quá trình sản xuất, từ khi phát, đốt rẫy cho đến khi đưa lúa về nhà kho là những sinh hoạt văn hóa cộng đồng dân làng hết sức quý báu được lưu giữ được đến ngay nay. |